Spat

Spat is een veelvoorkomende klacht waarvoor paardeneigenaren bij de dierenarts komen: het paard loopt niet lekker, niet rad of er is sprake van een duidelijke kreupelheid in het achterbeen. Spat is osteo-artrose van de 2 onderste van de 4 gewrichtjes in het spronggewricht. Slijtage van een gewricht (artrose) kan helaas niet teruggedraaid worden. Wel kan het proces vertraagd en mogelijk voorkomen worden door preventieve maatregelen te nemen. Kortom het is belangrijk om meer te weten over deze aandoening. 

Een röntgenfoto kost gemiddeld tussen de 30 en 50 Euro. Hierbij zijn zaken als de voorrijkosten, de verdoving, het onderzoek en een eventuele startprijs niet meegerekend. De eerste foto kan daarom soms duurder zijn en de totale kosten hangen ook af van wat er precies onderzocht moet worden. De kosten van een röntgenologisch onderzoek kunnen daarnaast sterk verschillen per kliniek. Voor het maken van een inschatting van de kosten kan vooraf geïnformeerd worden bij de paardenarts of kliniek naar de standaard kosten van bijvoorbeeld verdoving en onderzoek. Een paardenverzekering dekt soms een deel van de kosten.

Afhankelijk van de ernst van de slijtage kunnen paarden met spat een wisselend beeld geven. Denk aan (lichte)stijfheid in het begin naar een beginnende kreupelheid met pijn waarbij het aangetaste been steeds iets minder belast wordt. Acute kreupelheid komt ook voor en ophoping van vocht (zachte zwelling) rondom het spronggewricht. Bij duidelijke spat is een harde zwelling (botwoekering) te voelen.

Om de diagnose spat vast te kunnen stellen zal de dierenarts het paard eerst klinische goed bekijken (o.a. check op algehele conditie, beenstand, aanwezigheid van zwellingen, verdikkingen e.d.). Daarna volgt een kreupelheidsonderzoek om het paard te beoordelen op zijn beweeglijkheid en de locatie van de kreupelheid te bepalen. Beweging wordt getest o.a. op een harde en zachte bodem en middels zogenaamde buigproeven. Voor een meer specifieke locatiebepaling kan het gewricht uitverdoofd worden. Röntgenfoto’s bevestigen tot slot of het paard daadwerkelijk spat heeft.
 
Behandeling is gericht op afname van pijn en verbetering van beweging. Therapie kan bestaan uit medicamenten middels orale toediening of inspuiten van het gewricht (o.a. onstekingsremmers voor pijnvermindering/verbetering gewrichtswerking), chirurgische ingrepen (opereren van het been zodat het paard weer pijnvrij kan bewegen) en eventuele aanvullende therapieën (shockwave, fysiotherapie, orthopedisch beslag e.d.). Ook een voedingssupplement zou ondersteuning kunnen bieden; overleg hierover altijd met je dierenarts.

Voorkom gewrichtsslijtage door al vroeg de ontwikkeling van het veulen in de gaten te houden. Veel problemen op latere leeftijd kunnen voorkomen worden door de juiste voeding, beweging op een goede bodem, correctie van beenstand en blessurepreventie. Stem de training altijd af op de leeftijd en het niveau van je paard.

Vermoed je spat bij je paard: aarzel dan niet en raadpleeg altijd je dierenarts!

Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel Spat bij paarden (incl. uitgebreid beeldmateriaal) op Paardenarts.nl van Anna Lagendaal, paardenarts.