18 december 2020
Diagnostiek van luchtwegproblemen
Belangrijke oorzaken van tegenvallende prestaties bij paarden zijn aandoeningen aan de luchtwegen. Ook besmettelijke ziektes als influenza, droes of rhinopneumonie kunnen een rol spelen. Klachten kunnen mild (vermindering prestatie) tot ernstig zijn, zoals benauwdheid bij paardenastma. Sommige problemen zijn eenvoudig te verhelpen, andere vereisen een meer specifieke behandeling door de dierenarts. Het stellen van een adequate diagnose is hierbij essentieel en kan uitdagend zijn. In dit artikel leggen we je meer uit over het onderzoek naar luchtwegproblemen.
Klinisch onderzoek
Onderzoek aan de luchtwegen start bij een uitgebreide analyse (anamnese) van het ziektebeeld en een klinisch onderzoek, waarbij het paard o.a. wordt geobserveerd en onderzocht middels beluisteren met een stethoscoop en navoelen van structuren (hoofd, keel, luchtpijp en lymfeklieren).
Het moment waarop een verschijnsel (bijv.: hoest, neusuitvloeiing, benauwdheid, adembijgeluid, koorts, slechte prestaties) plaatsvindt is van groot belang. Zo verdient hoest bij een individueel paard een andere aanpak dan hoest bij alle paarden op stal. Een bloedneus na rust is iets anders dan een bloedneus na inspanning.
Afhankelijk van de bevindingen zal een of meerdere van de volgende onderzoeken kunnen worden uitgevoerd.
Endoscopie
Dit onderzoek is relatief eenvoudig en op locatie uit te voeren, meestal zonder sedatie. Zowel in rust als tijdens inspanning (dynamische endoscopie). Met een endoscoop (een flexibele buis met aan het einde een kleine camera en een lichtbron) via de neus kan de dierenarts structuren bekijken als neusgaten, neuskeelholte met ingang naar de luchtzakken, de keel, de luchtpijp en ingang naar de longen. Bekeken wordt of er vloeistoffen als slijm, bloed of pus en/of zwellingen aanwezig zijn. Beelden zijn meestal direct zichtbaar op een scherm en kunnen worden opgenomen voor verder onderzoek.
Respiratoire monsternames
Het kan nodig zijn monsters te nemen voor aanvullend onderzoek om bijv. vast te stellen welke ziekteverwekker de oorzaak is:
Neusswab
Een lange wattenstaaf (swab) wordt via de neus ingebracht, tot aan de keel, en er weer uitgehaald. Veel besmettelijke ziektes als droes, influenza en rhino bevinden zich in de keel van het paard. Het lab onderzoekt het monster middels een bacteriologische kweek en/of PCR op bacteriën en virussen.
BAL-spoeling of longspoeling
Bij het gesedeerde paard wordt er via een flexibele slang in de neus (tot aan de kleinste bronchiën) vloeistof ingebracht en weer teruggehaald. De cellen (normale maar ook ontstekingscellen, rode bloedcellen en andere opmerkelijke deeltjes als schimmel) die meekomen in het longspoelsel worden vervolgens nader onderzocht met een microscoop (cytologie) door een specialist.
Luchtpijpspoeling
Middels een buisje (katheder) in de luchtpijp wordt er een steriele zoutoplossing ingebracht en weer teruggehaald. Het onderzoek vindt meestal plaats onder lichte sedatie. Het materiaal gaat naar het lab voor nader onderzoek (zie neusswab) of een cellenonderzoek (cytologie, zie longspoeling).
Spoelen van de luchtzakken
Onder begeleiding van een endoscoop wordt er via de neus vloeistof in de luchtzak gebracht en weer teruggehaald. Het materiaal gaat vervolgens voor onderzoek naar het lab. Monsters uit luchtzakken worden met name onderzocht op de droesbacterie: op deze wijze kunnen dragers van droes worden opgespoord.
Longfunctie onderzoek
Er zijn verschillende technieken om de longfunctie te testen, meestal afkomstig uit de humane geneeskunde. Longfunctietesten zijn erg beperkt omdat er wereldwijd maar enkele centra zijn die over de juiste apparaten beschikken. Een andere manier is door het meten van de bloedgassen (verhouding zuurstof en koolstofdioxide) middels een bloedmonster uit een slagader.
Beeldvorming
Bij het onderzoek aan de luchtwegen kan ook aanvullende beeldvorming nodig zijn, zoals:
- Röntgenonderzoek – om bijv. de bijholtes en kieswortels te onderzoeken op ontstekingen
- Echografie – in beeld brengen van de zachte weefsels als longweefsel
- CT-onderzoek – met een CT-scan is een 3D beeld van het hoofd te maken, name om de aanwezigheid van afwijkingen of zwellingen in de bijholtes te onderzoeken. Een CT-scan kan bij een aantal (gespecialiseerde) klinieken worden uitgevoerd.
Verdenk je jouw paard van een luchtwegprobleem? Raadpleeg dan altijd je dierenarts.
Meer lezen?
Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘Diagnostiek van luchtwegproblemen bij paarden’ op Paardenarts.nl van Thibault Frippiat.
Door: Paardenarts.nl
Natuurlijk hoop je het nooit mee te maken, maar peesblessures komen regelmatig voor bij (sport)paarden en -pony’s. Wat is de oorzaak hiervan en hoe kun je een peesblessure behandelen? We leggen het uit in deze blog.
Het weer wordt steeds mooier en het gras begint te groeien. Veel paarden gaan weer lekker de wei op. Zo’n groene grasmat is natuurlijk heel smakelijk voor paarden, maar let op: er zijn ook risico’s!
De geboorte van een veulen is altijd spannend. In veel gevallen redt de merrie zich heel goed zelf. Toch bestaat er het risico dat er problemen ontstaan tijdens de geboorte. In deze blog bespreken we de meest veelvoorkomende problemen.
Het is een prettig idee als je paard verzekerd is. Zo draai je bij een ongeluk of ziekte niet alleen voor de kosten op. Maar waar moet je eigenlijk op letten als je een paardenverzekering wilt afsluiten en hoe maak je de juiste keuze? Met deze handige tips vind je altijd een verzekering die perfect aansluit bij jouw wensen!
Het zonnetje schijnt steeds feller, de dagen worden langer en voorjaarsbloeiers steken hun koppies weer boven de grond. Van dit weer word je blij! Dat geldt ook voor je paard: hij verliest die dikke wintervacht, mag langer naar buiten en kan weer lekker vers gras eten. Toch zijn er nog wel een paar puntjes waar je op moet letten bij de start van het groene seizoen. Wij zetten er een aantal voor je op een rij zodat we samen goed uitgerust het voorjaar in gaan.
Er is een veulen op komst! Een spannende en leuke tijd, maar hoe zorg je ervoor dat de bevalling zo goed mogelijk verloopt? In 95% van de gevallen gaat de geboorte goed, maar bij de overige 5% is er hulp nodig. Zorg dus dat je de merrie al voor de uitgerekende datum goed in de gaten houdt.
Ondernemend, analytisch, gedreven en betrokken. Dat zijn enkele eigenschappen die passen bij Jan Jouke Bouma. Sinds 1 maart is hij de nieuwe directeur van EFO Paardenverzekering. Hoog tijd voor een nadere kennismaking!
Na 11 maanden is het eindelijk zover: er wordt een nieuw veulen geboren. Veulens hebben speciale aandacht en voeding nodig. Hier 5 tips waar je op moet letten bij je nieuwe veulen! Gaat je veulen voor het eerst de wei in? Dat is een spannend moment voor het veulen.
