18 december 2020
Diagnostiek van luchtwegproblemen
Belangrijke oorzaken van tegenvallende prestaties bij paarden zijn aandoeningen aan de luchtwegen. Ook besmettelijke ziektes als influenza, droes of rhinopneumonie kunnen een rol spelen. Klachten kunnen mild (vermindering prestatie) tot ernstig zijn, zoals benauwdheid bij paardenastma. Sommige problemen zijn eenvoudig te verhelpen, andere vereisen een meer specifieke behandeling door de dierenarts. Het stellen van een adequate diagnose is hierbij essentieel en kan uitdagend zijn. In dit artikel leggen we je meer uit over het onderzoek naar luchtwegproblemen.
Klinisch onderzoek
Onderzoek aan de luchtwegen start bij een uitgebreide analyse (anamnese) van het ziektebeeld en een klinisch onderzoek, waarbij het paard o.a. wordt geobserveerd en onderzocht middels beluisteren met een stethoscoop en navoelen van structuren (hoofd, keel, luchtpijp en lymfeklieren).
Het moment waarop een verschijnsel (bijv.: hoest, neusuitvloeiing, benauwdheid, adembijgeluid, koorts, slechte prestaties) plaatsvindt is van groot belang. Zo verdient hoest bij een individueel paard een andere aanpak dan hoest bij alle paarden op stal. Een bloedneus na rust is iets anders dan een bloedneus na inspanning.
Afhankelijk van de bevindingen zal een of meerdere van de volgende onderzoeken kunnen worden uitgevoerd.
Endoscopie
Dit onderzoek is relatief eenvoudig en op locatie uit te voeren, meestal zonder sedatie. Zowel in rust als tijdens inspanning (dynamische endoscopie). Met een endoscoop (een flexibele buis met aan het einde een kleine camera en een lichtbron) via de neus kan de dierenarts structuren bekijken als neusgaten, neuskeelholte met ingang naar de luchtzakken, de keel, de luchtpijp en ingang naar de longen. Bekeken wordt of er vloeistoffen als slijm, bloed of pus en/of zwellingen aanwezig zijn. Beelden zijn meestal direct zichtbaar op een scherm en kunnen worden opgenomen voor verder onderzoek.
Respiratoire monsternames
Het kan nodig zijn monsters te nemen voor aanvullend onderzoek om bijv. vast te stellen welke ziekteverwekker de oorzaak is:
Neusswab
Een lange wattenstaaf (swab) wordt via de neus ingebracht, tot aan de keel, en er weer uitgehaald. Veel besmettelijke ziektes als droes, influenza en rhino bevinden zich in de keel van het paard. Het lab onderzoekt het monster middels een bacteriologische kweek en/of PCR op bacteriën en virussen.
BAL-spoeling of longspoeling
Bij het gesedeerde paard wordt er via een flexibele slang in de neus (tot aan de kleinste bronchiën) vloeistof ingebracht en weer teruggehaald. De cellen (normale maar ook ontstekingscellen, rode bloedcellen en andere opmerkelijke deeltjes als schimmel) die meekomen in het longspoelsel worden vervolgens nader onderzocht met een microscoop (cytologie) door een specialist.
Luchtpijpspoeling
Middels een buisje (katheder) in de luchtpijp wordt er een steriele zoutoplossing ingebracht en weer teruggehaald. Het onderzoek vindt meestal plaats onder lichte sedatie. Het materiaal gaat naar het lab voor nader onderzoek (zie neusswab) of een cellenonderzoek (cytologie, zie longspoeling).
Spoelen van de luchtzakken
Onder begeleiding van een endoscoop wordt er via de neus vloeistof in de luchtzak gebracht en weer teruggehaald. Het materiaal gaat vervolgens voor onderzoek naar het lab. Monsters uit luchtzakken worden met name onderzocht op de droesbacterie: op deze wijze kunnen dragers van droes worden opgespoord.
Longfunctie onderzoek
Er zijn verschillende technieken om de longfunctie te testen, meestal afkomstig uit de humane geneeskunde. Longfunctietesten zijn erg beperkt omdat er wereldwijd maar enkele centra zijn die over de juiste apparaten beschikken. Een andere manier is door het meten van de bloedgassen (verhouding zuurstof en koolstofdioxide) middels een bloedmonster uit een slagader.
Beeldvorming
Bij het onderzoek aan de luchtwegen kan ook aanvullende beeldvorming nodig zijn, zoals:
- Röntgenonderzoek – om bijv. de bijholtes en kieswortels te onderzoeken op ontstekingen
- Echografie – in beeld brengen van de zachte weefsels als longweefsel
- CT-onderzoek – met een CT-scan is een 3D beeld van het hoofd te maken, name om de aanwezigheid van afwijkingen of zwellingen in de bijholtes te onderzoeken. Een CT-scan kan bij een aantal (gespecialiseerde) klinieken worden uitgevoerd.
Verdenk je jouw paard van een luchtwegprobleem? Raadpleeg dan altijd je dierenarts.
Meer lezen?
Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘Diagnostiek van luchtwegproblemen bij paarden’ op Paardenarts.nl van Thibault Frippiat.
Door: Paardenarts.nl
Koliek wordt door veel paardeneigenaren gevreesd. Gelukkig is het in de meeste gevallen goed te verhelpen en eenmalig. Helaas zijn er ook paarden die last hebben van regelmatig terugkerende koliek. Waardoor wordt dit veroorzaakt en wat kun je eraan doen? We leggen het uit in deze blog!
Op stal zie je meteen dat het helemaal mis is. Je paard ligt te rollen, is flink aan het zweten en erg onrustig. Alle alarmbellen gaan direct af. Hij heeft koliek! Je belt gelijk de dierenarts en hoopt dat die jouw paard kan helpen. Maar hoe zit het financiële kant van dit verhaal? Wat kost een koliekoperatie en wie betaalt de dierenartskosten als het paard verzekerd is? In deze blog leggen we dit uit aan de hand van verschillende kolieksituaties.
Koliek is een verzamelnaam voor verschillende soorten buikklachten. Het kan erg gevaarlijk voor een paard zijn. Het is daarom belangrijk om bij het vermoeden van koliek snel te handelen. In deze blog gaan we in op de verschillende soorten koliek en hoe je die kunt herkennen. Ook geven we preventieve tips om koliek te voorkomen.
Het is een nachtmerrie voor iedere paardenliefhebber: een paard met koliek. Naast de eigenaar komen dan ook de dierenarts en de verzekeraar in actie en werken gezamenlijk aan een goede afloop. In deze blog vertellen zij allemaal hun kant van het koliek-verhaal.
Van nature zijn paarden gewend om de hele dag te eten en weidegang is gezond voor je paard. Toch zijn niet alle paarden erbij gebaat om 24/7 in de wei te staan. Weidegang vraagt om goed management, want soms kleven er risico’s aan. In deze blog gaan we daar dieper op in.
‘No foot, no horse’, is een bekend Engels spreekwoord. En dat klopt als een bus, want zonder goede hoeven kan je paard niet optimaal functioneren. In deze blog leggen we uit hoe je de hoeven van je paard gezond houdt.
Je bent helemaal in de wolken en hebt jouw droompaard gevonden! Maar bij de aanschaf van een nieuw paard komt heel wat kijken. Heb je bijvoorbeeld al nagedacht over zijn voeding? Weet je hoe je jouw nieuwe topper het beste kunt voeren? We delen in deze blog handige tips om de rantsoenovergang zo goed mogelijk te laten verlopen!
25 juli gaat EFO Totaal Talent plaats vinden tijdens het NK Dressuur. Hoe bereid je je voor? Of je nu al ervaring in de ring hebt of voor het eerst begint, een goede voorbereiding is belangrijk. Met deze tips zorg jij én je paard op en top klaar zijn voor de dag.
