11 september 2025
Koliek is een verzamelnaam voor verschillende soorten buikklachten. Het kan erg gevaarlijk voor een paard zijn. Het is daarom belangrijk om bij het vermoeden van koliek snel te handelen. In deze blog gaan we in op de verschillende soorten koliek en hoe je die kunt herkennen. Ook geven we preventieve tips om koliek te voorkomen.
Krampkoliek is een van de meest voorkomende soorten koliek. De naam verraadt de oorzaak eigenlijk al. Hierbij ontstaat de pijn doordat delen van de darmen verkrampen. Dit kan komen door veranderingen in het management (voer, stalling en/of training). Ook worminfecties of chronische stress kunnen de oorzaak zijn van krampkoliek.
Bij gaskoliek ontstaat er een gasophoping in de darmen. Deze overmatige productie kan komen doordat suikers die niet volledig verteerd zijn in de dunne darm, terechtkomen in de dikke darm. Ook krachtvoer met moeilijk verteerbare granen (zoals maïs) kunnen onverteerd doorstromen naar de dikke darm en tot gaskoliek leiden. Een andere oorzaak is een darmafsluiting (door een verstopping of liggingsverandering van de darmen). Daarnaast kan een plotselinge verandering van de voersamenstelling gaskoliek veroorzaken.
Meestal gaat het zand redelijk probleemloos het spijsverteringskanaal door met de voeding. Maar zodra er meer zand blijft hangen dan er mee naar buiten komt, beginnen de problemen. Als het paard te veel zand binnenkrijgt, dan hoopt het zand zich geleidelijk op in het darmstelsel. Dit kan tot koliek leiden, maar ook andere problemen zoals vermagering, verminderde eetlust of diarree. Paarden die veel zand opnemen hebben ook een grotere kans op worminfecties.
Paarden die grazen op korte weides trekken het gras vaak met wortel en al uit de grond, waardoor ze ook het zand opnemen. Het probleem kan ook ontstaan doordat er in de paddock of weide vanaf de grond wordt gevoerd, of er zit zand in het ruwvoer. Er zijn daarnaast paarden die het zand zelf oplikken, door verveling of omdat ze niet lekker in hun vel zitten.
Het darmkanaal van het paard is op sommige plaatsen vernauwd. Op die plekken kunnen verstoppingen van de darm ontstaan. Vaak gebeurt dit zodra het paard overmatig veel hooi, kuil, stro of vlas eet. Ook gebitsproblemen en uitdroging kunnen een oorzaak spelen bij verstoppingen.
Het grootste deel van de meterslange darmen liggen los in de buik van het paard ligt. De darmen kunnen echter draaien of verstrengeld raken. De verschijnselen hiervan variëren van mild tot zeer heftig. De onderliggende oorzaak heeft vrijwel altijd behandeling nodig om opgelost te worden. Dit kan door middel van sondevloeistof, medicatie of een operatie.
Soms leidt een liggingsverandering tot een volledige afsluiting van de darm. Dit noem je strangulatie. Dan moet de darm operatief op de juiste plaats worden teruggelegd.
De volgende symptomen zijn kenmerkend voor koliek:
Ben je bang dat jouw paard last heeft van koliek? Wacht niet af en bel bij twijfel of koliekverschijnselen altijd een dierenarts! Koliek is soms moeilijk vast te stellen, mede door de wisselende verschijnselen die niet altijd even duidelijk aanwezig zijn. De dierenarts is de enige professional die in staat is om een juiste diagnose en behandeling voor te schrijven. Lichte beweging, zoals stappen aan de hand, kan soms helpen om de pijn te verlichten en de darmbeweging te stimuleren. Overleg dit echter altijd eerst met je dierenarts.
Bied een paard met koliek geen water of voer aan. Wacht af tot de dierenarts de situatie beoordeeld heeft.
Je kunt zelf de kans op koliek verkleinen. Dat doe je met de volgende tips:
EFO Paardenverzekering vindt de gezondheid van jouw paard net zo belangrijk als jij. We bieden verschillende mogelijkheden aan om je paard te verzekeren: betrouwbaar, betaalbaar en op maat. Het welzijn van jouw paard staat hierbij altijd centraal.
Ontdek welke verzekering het beste bij jouw paard past! Klik hieronder om de verzekeringswijzer in te vullen of bereken direct jouw premie.