12 mei 2021

Het afweersysteem van veulens

Het afweersysteem (immuunsysteem) van veulens is na de geboorte nog niet volledig ontwikkeld. Zeker hele jonge veulens zijn daardoor nog kwetsbaar en vatbaar voor infecties met bacteriën, virussen en parasieten. In dit artikel lees je meer over het afweersysteem van het veulen en het belang van biest daarbij. 

Antistoffen

Het immuunsysteem is een complex systeem dat ziekteverwekkers kan buitensluiten of elimineren. Antistoffen spelen hierin een belangrijke rol. De productie van deze antistoffen begint pas als het immuunsysteem in aanraking komt met ziekteverwekkers. Speciale cellen maken dan de zogenaamde antistoffen aan. Bij veel zoogdieren verloopt dit afweersysteem na de geboorte nog traag en onvolledig.
 
Het immuunsysteem van een veulen functioneert pas als het ongeveer 6 maanden oud is. Vanaf die leeftijd kan het veulen zelf goed antistoffen aanmaken. Daarvoor is het veulen afhankelijk van de antistoffen die het direct (binnen 24 uur) na de geboorte uit de biest heeft opgenomen. Na 24 uur neemt de dunne darm van het veulen geen antistoffen meer op. Helaas verloopt de geboorte niet altijd zonder problemen en kan het drinken van voldoende biest voor het veulen een uitdaging zijn.

Oorzaken van onvoldoende antistoffen

Er zijn verschillende redenen waarom een veulen te weinig antistoffen kan opnemen. Het veulen kan zelf de oorzaak zijn, maar ook de merrie of de omstandigheden kunnen een rol spelen. Het veulen kan bijvoorbeeld ziek of slap zijn, niet op tijd staan, een afwijkende bouw hebben of last hebben van een meconiumverstopping (eerste mest). De kwaliteit van de biest kan ook onvoldoende zijn door een uierontsteking of ziekte van de merrie. Ook kan de merrie spontaan biest hebben verloren voor de geboorte, waardoor zij alleen nog gewone melk kan geven na de geboorte. Daarnaast kan de merrie het veulen ook belemmeren bij het drinken. Bijvoorbeeld omdat ze onervaren is of pijn heeft van een samentrekkende baarmoeder of aangespannen uier. Tot slot kunnen er omstandigheden in de omgeving zijn die de merrie of het veulen afleiden waardoor er onvoldoende biest gedronken wordt.

Symptomen bij onvoldoende antistoffen

- Diarree

- Navel-, long-, gewrichtsontsteking of andere ontstekingen

- Slapheid, koorts, niet meer willen drinken bij ernstige ontstekingen aan (meerdere) organen en daardoor overlijden 

Diagnose en behandeling

Vanaf 18 uur na de geboorte is het mogelijk om het bloed van het veulen te testen op hoeveelheid antistoffen. Als het veulen onvoldoende antistoffen heeft binnen gekregen dan is het belangrijk deze extra toe te dienen via een maagsonde of via een steriel infuus in de bloedbaan. Alleen binnen 18 uur na de geboorte is het nog mogelijk om vloeistoffen met antistoffen via een sonde in de maag in te brengen. Deze kunnen dan nog via de darmwand van het veulen worden opgenomen. Is het veulen ouder dan 18 uur dan transporteert de darmwand geen tot weinig antistoffen meer naar het bloed.

Vermoed je dat je veulen te weinig biest heeft kunnen opnemen? Bel dan zo snel mogelijk je dierenarts.

Meer lezen?

Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘De afweer van veulens: het belang van biest’ op Paardenarts.nl van Floor Bernard, paardenarts.

Lees meer

maandag 21 april 2025

Natuurlijk hoop je het nooit mee te maken, maar peesblessures komen regelmatig voor bij (sport)paarden en -pony’s. Wat is de oorzaak hiervan en hoe kun je een peesblessure behandelen? We leggen het uit in deze blog.

maandag 7 april 2025

Het weer wordt steeds mooier en het gras begint te groeien. Veel paarden gaan weer lekker de wei op. Zo’n groene grasmat is natuurlijk heel smakelijk voor paarden, maar let op: er zijn ook risico’s!

dinsdag 25 maart 2025

De geboorte van een veulen is altijd spannend. In veel gevallen redt de merrie zich heel goed zelf. Toch bestaat er het risico dat er problemen ontstaan tijdens de geboorte. In deze blog bespreken we de meest veelvoorkomende problemen.

maandag 24 maart 2025

Het is een prettig idee als je paard verzekerd is. Zo draai je bij een ongeluk of ziekte niet alleen voor de kosten op. Maar waar moet je eigenlijk op letten als je een paardenverzekering wilt afsluiten en hoe maak je de juiste keuze? Met deze handige tips vind je altijd een verzekering die perfect aansluit bij jouw wensen!

donderdag 20 maart 2025

Het zonnetje schijnt steeds feller, de dagen worden langer en voorjaarsbloeiers steken hun koppies weer boven de grond. Van dit weer word je blij! Dat geldt ook voor je paard: hij verliest die dikke wintervacht, mag langer naar buiten en kan weer lekker vers gras eten. Toch zijn er nog wel een paar puntjes waar je op moet letten bij de start van het groene seizoen. Wij zetten er een aantal voor je op een rij zodat we samen goed uitgerust het voorjaar in gaan.

maandag 17 maart 2025

Er is een veulen op komst! Een spannende en leuke tijd, maar hoe zorg je ervoor dat de bevalling zo goed mogelijk verloopt? In 95% van de gevallen gaat de geboorte goed, maar bij de overige 5% is er hulp nodig. Zorg dus dat je de merrie al voor de uitgerekende datum goed in de gaten houdt.

maandag 10 maart 2025

Ondernemend, analytisch, gedreven en betrokken. Dat zijn enkele eigenschappen die passen bij Jan Jouke Bouma. Sinds 1 maart is hij de nieuwe directeur van EFO Paardenverzekering. Hoog tijd voor een nadere kennismaking!

zondag 9 maart 2025

Na 11 maanden is het eindelijk zover: er wordt een nieuw veulen geboren. Veulens hebben speciale aandacht en voeding nodig. Hier 5 tips waar je op moet letten bij je nieuwe veulen! Gaat je veulen voor het eerst de wei in? Dat is een spannend moment voor het veulen.