12 mei 2021

Het afweersysteem van veulens

Het afweersysteem (immuunsysteem) van veulens is na de geboorte nog niet volledig ontwikkeld. Zeker hele jonge veulens zijn daardoor nog kwetsbaar en vatbaar voor infecties met bacteriën, virussen en parasieten. In dit artikel lees je meer over het afweersysteem van het veulen en het belang van biest daarbij. 

Antistoffen

Het immuunsysteem is een complex systeem dat ziekteverwekkers kan buitensluiten of elimineren. Antistoffen spelen hierin een belangrijke rol. De productie van deze antistoffen begint pas als het immuunsysteem in aanraking komt met ziekteverwekkers. Speciale cellen maken dan de zogenaamde antistoffen aan. Bij veel zoogdieren verloopt dit afweersysteem na de geboorte nog traag en onvolledig.
 
Het immuunsysteem van een veulen functioneert pas als het ongeveer 6 maanden oud is. Vanaf die leeftijd kan het veulen zelf goed antistoffen aanmaken. Daarvoor is het veulen afhankelijk van de antistoffen die het direct (binnen 24 uur) na de geboorte uit de biest heeft opgenomen. Na 24 uur neemt de dunne darm van het veulen geen antistoffen meer op. Helaas verloopt de geboorte niet altijd zonder problemen en kan het drinken van voldoende biest voor het veulen een uitdaging zijn.

Oorzaken van onvoldoende antistoffen

Er zijn verschillende redenen waarom een veulen te weinig antistoffen kan opnemen. Het veulen kan zelf de oorzaak zijn, maar ook de merrie of de omstandigheden kunnen een rol spelen. Het veulen kan bijvoorbeeld ziek of slap zijn, niet op tijd staan, een afwijkende bouw hebben of last hebben van een meconiumverstopping (eerste mest). De kwaliteit van de biest kan ook onvoldoende zijn door een uierontsteking of ziekte van de merrie. Ook kan de merrie spontaan biest hebben verloren voor de geboorte, waardoor zij alleen nog gewone melk kan geven na de geboorte. Daarnaast kan de merrie het veulen ook belemmeren bij het drinken. Bijvoorbeeld omdat ze onervaren is of pijn heeft van een samentrekkende baarmoeder of aangespannen uier. Tot slot kunnen er omstandigheden in de omgeving zijn die de merrie of het veulen afleiden waardoor er onvoldoende biest gedronken wordt.

Symptomen bij onvoldoende antistoffen

- Diarree

- Navel-, long-, gewrichtsontsteking of andere ontstekingen

- Slapheid, koorts, niet meer willen drinken bij ernstige ontstekingen aan (meerdere) organen en daardoor overlijden 

Diagnose en behandeling

Vanaf 18 uur na de geboorte is het mogelijk om het bloed van het veulen te testen op hoeveelheid antistoffen. Als het veulen onvoldoende antistoffen heeft binnen gekregen dan is het belangrijk deze extra toe te dienen via een maagsonde of via een steriel infuus in de bloedbaan. Alleen binnen 18 uur na de geboorte is het nog mogelijk om vloeistoffen met antistoffen via een sonde in de maag in te brengen. Deze kunnen dan nog via de darmwand van het veulen worden opgenomen. Is het veulen ouder dan 18 uur dan transporteert de darmwand geen tot weinig antistoffen meer naar het bloed.

Vermoed je dat je veulen te weinig biest heeft kunnen opnemen? Bel dan zo snel mogelijk je dierenarts.

Meer lezen?

Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘De afweer van veulens: het belang van biest’ op Paardenarts.nl van Floor Bernard, paardenarts.

Lees meer

maandag 15 september 2025

Koliek wordt door veel paardeneigenaren gevreesd. Gelukkig is het in de meeste gevallen goed te verhelpen en eenmalig. Helaas zijn er ook paarden die last hebben van regelmatig terugkerende koliek. Waardoor wordt dit veroorzaakt en wat kun je eraan doen? We leggen het uit in deze blog!

donderdag 11 september 2025

Op stal zie je meteen dat het helemaal mis is. Je paard ligt te rollen, is flink aan het zweten en erg onrustig. Alle alarmbellen gaan direct af. Hij heeft koliek! Je belt gelijk de dierenarts en hoopt dat die jouw paard kan helpen. Maar hoe zit het financiële kant van dit verhaal? Wat kost een koliekoperatie en wie betaalt de dierenartskosten als het paard verzekerd is? In deze blog leggen we dit uit aan de hand van verschillende kolieksituaties.

donderdag 11 september 2025

Koliek is een verzamelnaam voor verschillende soorten buikklachten. Het kan erg gevaarlijk voor een paard zijn. Het is daarom belangrijk om bij het vermoeden van koliek snel te handelen. In deze blog gaan we in op de verschillende soorten koliek en hoe je die kunt herkennen. Ook geven we preventieve tips om koliek te voorkomen.

maandag 8 september 2025

Het is een nachtmerrie voor iedere paardenliefhebber: een paard met koliek. Naast de eigenaar komen dan ook de dierenarts en de verzekeraar in actie en werken gezamenlijk aan een goede afloop. In deze blog vertellen zij allemaal hun kant van het koliek-verhaal.

dinsdag 26 augustus 2025

Van nature zijn paarden gewend om de hele dag te eten en weidegang is gezond voor je paard. Toch zijn niet alle paarden erbij gebaat om 24/7 in de wei te staan. Weidegang vraagt om goed management, want soms kleven er risico’s aan. In deze blog gaan we daar dieper op in. 

dinsdag 12 augustus 2025

‘No foot, no horse’, is een bekend Engels spreekwoord. En dat klopt als een bus, want zonder goede hoeven kan je paard niet optimaal functioneren. In deze blog leggen we uit hoe je de hoeven van je paard gezond houdt.  

donderdag 7 augustus 2025

Je bent helemaal in de wolken en hebt jouw droompaard gevonden! Maar bij de aanschaf van een nieuw paard komt heel wat kijken. Heb je bijvoorbeeld al nagedacht over zijn voeding? Weet je hoe je jouw nieuwe topper het beste kunt voeren? We delen in deze blog handige tips om de rantsoenovergang zo goed mogelijk te laten verlopen!

maandag 14 juli 2025

25 juli gaat EFO Totaal Talent plaats vinden tijdens het NK Dressuur. Hoe bereid je je voor? Of je nu al ervaring in de ring hebt of voor het eerst begint, een goede voorbereiding is belangrijk. Met deze tips zorg jij én je paard op en top klaar zijn voor de dag.