12 juni 2019
Spierbevangenheid
Spierbevangenheid, ook wel maandagziekte of tying-up genoemd, is een acute stoornis in de spierstofwisseling. Dit veroorzaakt een verzuring van met name de spieren in de rug, lendenen en het kruis en is erg pijnlijk voor het paard.
Oorzaken
Grofweg kan gesteld worden dat een teveel aan krachtvoer in verhouding tot de hoeveelheid beweging de belangrijkste oorzaak is van spierbevangenheid. Andere oorzaken zijn bijvoorbeeld: een tekort aan elektrolyten door overmatig zweten, stofwisselingsziekte, een tekort aan vitamine E of selenium of een te zware training wanneer het paard niet fit is.
Bij een training kan het paard niet voldoende zuurstof opnemen om een teveel aan energie goed te verbranden. Daardoor komen afvalstoffen in het lichaam terecht, die niet kunnen worden afgevoerd. Een deel van deze afvalstoffen blijft achter in de spieren, die hierdoor stijf worden. Dit kan het begin zijn van spierbevangenheid.
Symptomen
Spierbevangenheid kan in verschillende gradaties voorkomen. Over het algemeen geldt dat een spierbevangen paard pijn heeft bij het lopen en dus zal proberen dit te voorkomen. De symptomen van lichte en matige spierbevangenheid kunnen overeenkomen met die van koliek, zoals krabben en zweten. Na enkele uren zullen deze symptomen meestal verdwijnen, maar de spieren in de achterhand blijven dan toch vaak pijnlijk en hard. Door de pijn verandert de houding van het paard (gestrekt staan, omhoog gebogen rug), kan het gaan trillen, met stijve pas gaan lopen en verkleurt de urine naar donkerbruin. Bij zware spierbevangenheid zal het paard kort na het begin van de training overmatig gaan zweten en stijf gaan bewegen. In sommige gevallen zal het weigeren om te lopen omdat het dat niet meer kan. Het paard wordt angstig, heeft wijde neusgaten en een verhoogde hart- en ademfrequentie en wil het liefst gaan liggen.
Diagnose en behandeling
Spierbevangenheid is voor het paard erg pijnlijk en als dit niet behandeld wordt kan blijvende schade aan de spieren ontstaan. Schakel dus altijd direct een dierenarts in. Zet het paard tot die tijd stil, zorg dat het warm blijft en laat het drinken, maar niet eten. Spierbevangenheid is goed aan te tonen door een bloedonderzoek, dat ook bij de lichtste vorm van spierbevangenheid een verhoging van bepaalde spierenzymen (welke in het bloed voorkomen wanneer er spierbeschadigingen zijn) laat zien.
De behandeling is afhankelijk van de ernst van de aandoening, maar bestaat in grote lijnen uit het toedienen van medicatie om de afvalstoffen uit het lichaam te krijgen, pijnstilling, stalrust en een aangepast rantsoen. Tijdens de herstelperiode is de kans op een nieuwe aanval het grootst. Het is daarom aan te raden om tijdens de herstelperiode een of enkele bloedtesten te doen om te bepalen of en wanneer het paard weer licht werk kan doen.
Om het herstel te bevorderen en spierbevangenheid in de toekomst te voorkomen moet gezorgd worden voor een passend voederrantsoen, waarbij het paard tenminste de helft van zijn energie uit ruwvoer haalt. Ook voldoende vrije beweging, regelmatige training met een goede trainingsopbouw en een rustige, stressvrije omgeving zijn van belang.
Een paard dat eenmaal spierbevangen is geweest, zal altijd gevoeliger blijven voor de aandoening. Door het nemen van een spierbiopt kan er gekeken worden naar mogelijke achterliggende oorzaken van het herhaaldelijk terugkeren van de aandoening.
Vermoed je spierbevangenheid bij je paard? Raadpleeg dan direct je dierenarts!
Meer lezen?
Lees het volledige artikel over ‘Spierbevangenheid bij paarden’ op Paardenarts.nl van Iris van Gulik.
Bekijk voor meer onderwerpen ook de Rubriek Blessures en Revalidatie op Paardenarts.nl
Natuurlijk hoop je het nooit mee te maken, maar peesblessures komen regelmatig voor bij (sport)paarden en -pony’s. Wat is de oorzaak hiervan en hoe kun je een peesblessure behandelen? We leggen het uit in deze blog.
Het weer wordt steeds mooier en het gras begint te groeien. Veel paarden gaan weer lekker de wei op. Zo’n groene grasmat is natuurlijk heel smakelijk voor paarden, maar let op: er zijn ook risico’s!
De geboorte van een veulen is altijd spannend. In veel gevallen redt de merrie zich heel goed zelf. Toch bestaat er het risico dat er problemen ontstaan tijdens de geboorte. In deze blog bespreken we de meest veelvoorkomende problemen.
Het is een prettig idee als je paard verzekerd is. Zo draai je bij een ongeluk of ziekte niet alleen voor de kosten op. Maar waar moet je eigenlijk op letten als je een paardenverzekering wilt afsluiten en hoe maak je de juiste keuze? Met deze handige tips vind je altijd een verzekering die perfect aansluit bij jouw wensen!
Het zonnetje schijnt steeds feller, de dagen worden langer en voorjaarsbloeiers steken hun koppies weer boven de grond. Van dit weer word je blij! Dat geldt ook voor je paard: hij verliest die dikke wintervacht, mag langer naar buiten en kan weer lekker vers gras eten. Toch zijn er nog wel een paar puntjes waar je op moet letten bij de start van het groene seizoen. Wij zetten er een aantal voor je op een rij zodat we samen goed uitgerust het voorjaar in gaan.
Er is een veulen op komst! Een spannende en leuke tijd, maar hoe zorg je ervoor dat de bevalling zo goed mogelijk verloopt? In 95% van de gevallen gaat de geboorte goed, maar bij de overige 5% is er hulp nodig. Zorg dus dat je de merrie al voor de uitgerekende datum goed in de gaten houdt.
Ondernemend, analytisch, gedreven en betrokken. Dat zijn enkele eigenschappen die passen bij Jan Jouke Bouma. Sinds 1 maart is hij de nieuwe directeur van EFO Paardenverzekering. Hoog tijd voor een nadere kennismaking!
Na 11 maanden is het eindelijk zover: er wordt een nieuw veulen geboren. Veulens hebben speciale aandacht en voeding nodig. Hier 5 tips waar je op moet letten bij je nieuwe veulen! Gaat je veulen voor het eerst de wei in? Dat is een spannend moment voor het veulen.
